Jest 5. sierpnia 1922 roku Jaworzno. Jak co dzień dwaj bracia Jan i Ludwik Pytlowie udają się na szychtę do pobliskiej kopalni Fryderyk August. Zjeżdżają pod ziemię, udając się do wyrobiska, gdzie przystępują do ciężkiej pracy górniczej przy wydobywaniu węgla kamiennego.
Do dziś z niewyjaśnionych przyczyn następuje katastrofa górnicza, opad skał w chodniku, w którym pracowali bracia Pytlowie. Obaj zostają uznani za zmarłych w katastrofie górniczej.
W ówczesnych czasach nie było jeszcze wykształconego w obecnym rozumieniu ratownictwa górnicze, na ratunek ruszali górnicy, którzy akurat byli najbliżej wypadku. Jednak, kiedy szefostwo kopalni stwierdziło, że nie ma szans na uratowanie poszkodowanych, odstępowano od dalszych działań, a wyrobisko takie było tamowane stając się miejscem wiecznego spoczynku dla zasypanych górników.
Według ówczesnych pomiarów, ustalono miejsce na powierzchni, gdzie miał przebiegać feralny chodnik, w którym zostali zasypani Jan i Ludwik Pytlowie.
Aby upamiętnić tragicznie zmarłych górników, koledzy pogrzebanych w tragedii w miejscu wskazanym przez pomiary, postawili murowany krzyż w miejscu zwanym Równą Górą w Jaworznie.
Równo sto lat później pod tym samym krzyżem, lecz gruntownie odnowionym odbyły się skromne uroczystości upamiętniające Jana i Ludwika Pytlów.
Punktualnie o godzinie 18.00, 5. sierpnia 2022 r. na Równiej Górce w Jaworznie rozpoczęły się uroczystości w setną rocznicę katastrofy górniczej w Kopalni Fryderyk August w której zginęli bracia Jan i Ludwik Pytlowie. Inicjatorem obchodów było jaworznickie Stowarzyszenie Arka Ocalenie, która za najważniejszy swój cel ma ocalenie od zapomnienia jaworznickich miejsc kultu religijnego (kapliczek, krzyży itp.). Odnajduje je, remontuje przywracając im drugie życie. Z inicjatywy stowarzyszenia w 2021 roku gruntownie został odnowiony krzyż upamiętniający braci Pytlów.
Uroczystości rozpoczął szef Stowarzyszenia Arka Ocalenie, a zarazem członek NSZZ Solidarność Edward Michalik, witając przybyłych okolicznych mieszkańców, górników, orkiestrę dętą Zakładu Górniczego Sobieski. Poświęcenia odnowionego krzyża dokonał ksiądz senior Stanisław Janicki. Po modlitwie przedstawiciele NSZZ Solidarność ZG Sobieski złożyli okolicznościową wiązankę kwiatów przed odnowionym krzyżem.
Uroczystości uświetniła Zakładowa Orkiestra Dęta Zakładu Górniczego Sobieski TAURON Wydobycie pod batutą kapelmistrza Piotra Krawczyka dając piękny koncert pieśni religijnych i patriotycznych.
Na zakończenie zgromadzeni wokół krzyża odśpiewali Hymn Polski przy akompaniamencie orkiestry.
Współorganizatorem uroczystości była NSZZ Solidarność Zakładu Górniczego Sobieski TAURON Wydobycie w Jaworznie.
Solidarność w Jaworznie wspiera takie inicjatywy, pielęgnowanie pamięci historycznej jest naszą tożsamością, jest tak samo ważne jak teraźniejszość, bez historii nie było by nas, Polaków, Solidarności.
Dział informacji NSZZ Solidarność ZG Sobieski.